Alpaka Lifinin Özellikleri

• Alpaka lifleri arasında medulası bulunmayan lif oranı %10dan daha azdır.
• Korteks tabakasının kalınlığı medulanın mevcudiyetine göre değişmektedir.
• Çok ince lifler yalnız üst örtü hücreleriyle korteks tabakasından oluşmaktadır.
• Kalın liflerin bazılarında medula oranı %50nin üzerinde yer tutmaktadır.
• Mudulalı lifler daha az boya alır ve bitmiş giyside kendini belli eder.
• Bu ürünler düşük dayanıma sahiptir.
• Kalın liflerde medulalı lif oranı ince liflere oranla daha yüksektir.
• Kaba kılların bazılarında medula iki kanallı olarak görülür.Bu durum alpaka liflerinin enine kesitlerinde açıkça belli olur ve bunların diğer liflerden ayırt edilmesi sağlanır.
• Alpaka liflerinin uzunluğuna görünüşü deve lifleri benzese de geçit lifler daha fazladır.
• İnce lifler 25-30 mikron, geçit lifler 40-50 mikron, kalın lifler ise 70-75 mikrondur.
• Pulcuklar net olarak fark edilemez.
• Liflerin enine kesiti daha çok ovaldir.
• İnce liflerde de medula görülür.
• Renkli liflerde pigmentler belirgindir.
• Medula yuvarlak veya oval parçalıdır.
• Parçalı medula kalın liflerde görülür.
• Beyaz liflerde parçalı medulaya daha çok rastlanır.

ALPAKA LİFLERİNİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ

Alpaka liflerinin kalitesini; incelik, uzunluk, renk, temizlik ve medulasyon derecesi belirler.

İyi kalitede alpaka liflerinin çapı yaklaşık olarak 18 ile 25 mikron arasındadır.İnce lifler tercih edildiğinden daha pahalıdır.Alpakalar yaşlandıkça lifleri yılda 1 ile 5 mikron arası kadar kalınlaşır.Lif kalınlaşmasının bir diğer önemli nedeni de aşırı beslenmedir.Alpakalar aşırı beslendiğinde kilo almazlar ama lifleri daha kalın bir hal alır.34 mikrondan kalın olan lifler ''lama tipi'' olarak adlandırılır.

Huacaya türünden elde edilen liflerin uzunlukları yavrularda 20-25 cm, yetişkinlerde 25-30 cm iken, Suri türünden elde edilen liflerin uzunlukları 50-55 cm civarındadır.

Alpaka liflerinin mukavemeti tiftiğe yakındır.Yalnız bu liflerde pigmentlerin bulunuşu lif mukavemeti üzerine etki eder. Genellikle siyah pigmentli alpaka lifleri beyaz renkli liflerden daha sağlamdır.

Hemen hemen örmeciler tarafından kullanılan bütün alpaka lifleri daha fazla kıvrıma sahip olan ve dolayısıyla yüne daha çok benzeyen Huaca türüne aittir.Suri türüne ait alpakaların lifleri ise hemen hemen hiç kıvrıma sahip değildir.Bu nedenle bunlar dokuma kumaşların türüne daha uygundur.

Alpaka lifleri mavi-siyah, kahverengi-siyah, kahverengi, taba, beyaz, gümüş grisi gibi pek çok renklerde olabilir.Ancak daha geniş bir renk aralığında boyanabilen beyaz alpakalar seçimli üretme nedeniyle daha baskındır.Güney Amerika'da beyaz lifler koyu renkli olanlara göre daha iyi özelliklere sahip oldukları için tercih edilmektedir.ABD ve başka ülkelerde koyu renkli liflere olan talep artmıştır.

Alpakanın en önemli özelliği ipeğimsi, yumuşak tutumudur.Tutumu pek çok faktör etkilemekle beraber lif inceliği(çapı) en önemlisidir.Alpakanın değerli olmasına sebep olan diğer özellikleri arasında parlaklığı, dayanımı, çok sıcak tutması (yapısındaki mikroskobik boyuttaki hava boşlukları sayesinde havayı hapsettiğinden yüne göre 7 kat daha sıcak tutar), dökümlülüğü, boyayı çok iyi alması ve pillingleme eğilimi olmaması sayılabilir.Ayrıca merinos yününe göre aşınma dayanımı daha yüksektir.Yünün dalamasına karşı hassas olan bir çok insan alpakayı rahat bir şekilde giyebilir.Çünkü alpaka liflerinin dış yüzeyindeki pullar daha küçük, daha az belirgin ve birbiri üzerine daha az katlanmış durumdadır.Tüm bunlar alpakayı yüne göre daha yumuşak yapmakta ve aynı zamanda parlaklık ve dökümlülük özelliği kazandırmaktadır.Ayrıca alpaka lifleri minimum düzeyde lanolin içerdiği için alerji yapmaz ve yüne karşı alerjisi olan kimseler tarafından da giyilebilir.Bu lifler su iticidir, ıslakken bile termaldir ve güneş ışını radyasyonuna karşı dayanıklıdır.

ALPAKA LİFLERİNİN KİMYASAL ÖZELLİKLERİ

Alpakalardan elde edilen lifler tiftiğe çok benzer.Liflerdeki yabancı madde miktarı %25i geçmez.Genellikle temiz lif oranı %85-90 civarındadır.Kimyasal özellikleri bakımından bu lifler Harris tarafından incelenmiştir.Bunlarda bulunan ortalama kükürt oranı %4.15, azot oranı %16.3 olarak bulunmuştur.Diğer lüks liflerle karşılaştırıldıklarında lama liflerinin bileşiminde kükürdün %0.5 oranında daha fazla olduğu görülür.Diğer kimyasal özellikleri bakımından büyük bir farklılık göstermemektedir.Daha çok tiftik ve deve liflerine benzerler.Alpaka lifinin keçeleşme özelliği düşüktür.Alpaka lifleri, yün ve diğer hayvansal lifler gibi, disülfür köprülerinin oluşmasına yol açan sistin aminoasidinden yüksek oranda içerir.Liflerin mekanik özellikleri büyük ölçüde disülfür köprülerinin sayısına ve dağılımına bağlı olarak değişir.Disülfür bağları veya polipeptid zincirleri ağartma maddeleri (yükseltgen veya indirgen), yüksek sıcaklık ve alkali işlemler gibi yavaş işlem koşullarından kolaylıkla etkilenebilir.